T-2-Topiary

Tool shed ห้องเครื่องมือ หรือสั้นๆแบบไทยๆว่า ห้องเครื่อง. ในบริบทสวน เป็นอาคารชั้นเดียว ห้องยาวมากกว่ากว้าง ใช้เก็บอุปกรณ์ทุกชนิดที่ใช้ในการทำสวน การ ดูแลพื้นที่ทั้งสวน. คนสวนรู้จักจัดเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ แยกแยะอย่างถูกต้อง เพื่อหยิบง่ายใช้สะดวก. สวนขนาดใหญ่ มีโรงพักไม้(ที่ตัดหรือโค่นลงจากสวนนั้น) และมีโรงเลื่อยด้วย. ห้องเครื่องอาจเหมือนมุมส่วนตัวของคนสวน แต่เขาเปิดให้คนชม. คนสวนมืออาชีพ เป็นผู้มีความรู้หลายด้าน ไม่เพียงแต่รู้เรื่องต้นไม้พืชพรรณเท่านั้น. สวนสวยที่ใด ต้นไม้เจริญงอกงาม สภาพนิเวศเป็นเลิศ เจ้าของสวนอาจได้หน้า แต่คนเก่งที่แท้จริงคือคนสวน.

อาคารที่เป็นห้องเครื่อง Tool shed 

ที่สวน Lost Gardens of Heligan (Cornwall, UK)

โรงไม้และโรงเลื่อย ในสวน Lost Gardens of Heligan (Cornwall, UK)

เห็นภาพวาดนี้ติดไว้หน้าอาคารห้องเครื่องที่สวน Lost Gardens of Heligan (Cornwall, UK) เกี่ยวกับการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์การทำสวนแห่งชาติที่เมือง Trevarno ใน Cornwall. ภาพสรุปเรื่องการทำสวนอย่างมีสีสัน.

Topiarus เป็นคำละติน แปลว่า คนออกแบบแปลนสวน. ถ้าใช้เป็นคำคุณศัพท์หมายความถึงศิลปะการวางแปลนสวน หรือการจัดหรือตัดกิ่งต้นไม้ให้มีรูปลักษณ์ที่ต้องการ. คำนี้มาเป็นคำอังกฤษว่า topiary (ดูคำต่อไปข้างล่างนี้).

Topiary [โท้-เพีย-รี] ภาษาอังกฤษรับคำนี้มาจากภาษาละตินและใช้ในความหมายของการตัดและจัดรูปทรงสัณฐานของต้นไม้ พุ่มไม้ ให้เป็นรูปลักษณ์ต่างๆที่ต้องการ. (ในภาษาไทย ใช้คำว่า ไม้ดัด ที่เน้นการดัดกิ่งให้เติบโตไปในทิศทางที่ต้องการ ส่วนโท้เพยรีในตะวันตก เน้นการตัดการเล็มมากกว่าการดัด). การตัดอาจตัดเป็นรูปลักษณ์เรขาคณิตเช่นทรงกลมแบบลูกโลก ทรงสามเหลี่ยมปิรามิด, หรือเป็นรูปร่างสัตว์ นก ช้างหรือสิ่งของ. ชาวโรมันนิยมตัดเล็มต้น box ให้เป็นรูปลักษณ์ต่างๆ. ความนิยมดังกล่าวสืบทอดมาในยุคกลางและฟื้นฟูขึ้นใหม่ในยุคเรอแนสซ็องส์ ในอิตาลี ฝรั่งเศสและอังกฤษ. ต้นไม้ที่นิยมตัดและจัดให้เป็นรูปทรงนั้น มีต้น box, juniper, privet cypress และต้น yew. การตัดต้นไม้ให้เป็นรูปลักษณ์นิยมกันมากในศตวรรษที่17 ทั้งในอังกฤษและบนภาคพื้นยุโรปเช่นในหมู่ชาวดัชต์. การตัดและจัดต้นไม้มีวิวัฒนาการหลากหลาย จนมีการจัดเข้าเป็นหมวดเป็นหมู่. แต่ในปี1713 สันตะปาปาที่กรุงโรม ประณามว่าเป็นเรื่องเหลวไหล ทำให้การตัดการจัดต้นไม้แบบนี้หยุดชะงักลง. ถึงกระนั้น คนในยุคปัจจุบันยังคงทึ่งเมื่อเห็นต้นไม้รูปร่างแปลกๆ และชื่นชมความพยายามตลอดจนเทคนิคของการเลี้ยงและการตัดต้นไม้ ที่สวนต่างๆอนุรักษ์มาให้ได้ชมถึงปัจจุบัน. หลายคนเห็นว่า เทคนิคการตัดและดัดต้นไม้ ควรอนุรักษ์ไว้เป็นมรดกวัฒนธรรมสวนที่สำคัญอย่างหนึ่ง.

ภาพวาดตัวอย่างการตัดเล็มต้นไม้ให้เป็นรูปทรงต่างๆ ดังที่เคยทำที่พระราชอุทยานแวร์ซายส์ในสมัยพระเจ้าหลุยส์ที่14-15-16. การทำโท้เพียรี เป็นเอกลักษณ์พิเศษของสวนแบบแผนฝรั่งเศสตั้งแต่นั้น. ต้นไม้ที่นำมาตกแต่งแบบนี้เป็นต้นยู(yew).

    การรักษารูปทรงสัณฐานของต้นไม้ที่ตัดและดัดไว้ให้คงตามแบบเดิมอยู่เสมอนั้น เป็นงานหนัก คนสวนต้องคอยเล็มคอยตัดอยู่เสมอ. สายตาของคนสวน สำคัญยิ่งกว่าเครื่องมือใด. เขามองต้นไม้ที่เขาตัดไว้ รู้ได้ทันทีว่าส่วนใดเกินออกไปมากน้อยแค่ไหน  เหมือนช่างตัดผมฝีมือดี จัดและตัดผมเกือบทุกเส้นให้เข้ารูปเข้าทรง.

    ผู้เชี่ยวชาญด้านนี้สรุปไว้ว่า การตัดเล็มต้นยู (yew) มักทำกันในเดือนเมษายนหรือพฤษภาคม และคอยเล็มมันอีกบ่อยๆในระหว่างฤดูหนาว. ต้น box ตัดเล็มในเดือนมิถุนายน ถ้าทำได้ในระหว่างหน้าฝนก็ดียิ่ง และแต่งเล็มอีกในเดือนกันยายน. ส่วนต้นไม้ที่เจริญเติบโตเร็ว ก็ต้องตัดเล็มกันทุกสองสามสัปดาห์ในฤดูที่มันเติบโต. การตัดต้นไม้ในฤดูที่มันเติบโต ดีสำหรับคนสวนมือใหม่ เพราะหากตัดผิดพลาดไป ต้นไม้เติบโตเร็วพอที่จะกลบเกลื่อนหรือแก้ไขข้อบกพร่องนั้น. 

   การทำโท้เพียรี ต้องอาศัยความชำนาญของคน จนเหมือนว่าต้องเก่งกว่าธรรมชาติ เพราะต้องใช้ความละเอียดของประสาทสัมผัสเพื่อควบคุมและเอาชนะรูปทรงธรรมชาติของต้นไม้นั้น และเปลี่ยนมันให้เป็นแบบที่เราต้องการแทน. ในขณะเดียวกัน พูดกันว่า รูปทรงคงที่ สม่ำเสมอ ไม่เปลี่ยนแปลงของหมู่ต้นไม้ ที่มีสีเขียวตลอดกาลนั้น ทำให้เรารู้สึกผ่อนคลาย. ปกติฤดูหนาวเป็นช่วงเวลาที่ต้นไม้ทั้งหลายเผยรูปลักษณ์อันแท้จริงของมัน เป็นความงามที่หมดจดบริสุทธิ์ไร้สิ่งอำพราง. การรู้จักธรรมชาติของต้นไม้ในบริบทธรรมชาติ ช่วยให้คนสวนรู้จักใช้และจัดวางต้นไม้ในตำแหน่งที่อำนวยต่อแผนดีไซน์ที่เขาต้องการ. เช่นลำต้นที่โอนเอียงไปข้างหนึ่ง เพราะมันเอนไปในทางที่มีแดดส่องเสมอ ทำให้จัดต้นนั้นในบริบทเฉพาะได้ เช่นให้สื่อการโค้งคำนับ.

    สวนที่มีความหลากหลายทั้งในแง่ของรูปลักษณ์ของต้นไม้และในแง่ของปริมาณห้องสวน จำต้องมีสิ่งที่เชื่อมองค์ประกอบทั้งหลายเข้าด้วยกัน. อาจเป็นต้นไม้พันธุ์เดียวกันที่ปลูกเป็นระยะๆ เชื่อมมุมสวนหนึ่งกับอีกมุมหนึ่ง. สวนอาจเป็นเหมือนโคลงบทหนึ่ง ที่มีเนื้อหาหลายระดับ. ผู้ชมสวนได้ความเบิกบานใจเมื่อเดินไปในสวน  ได้รายละเอียดเมื่อเพ่งพินิจพืชพันธุ์ต่างๆบนเส้นทาง ได้ความคิดและอารมณ์เพ้อฝันหรือแรงดลใจที่พืชพรรณมอบให้. ทั้งหมดนี้คือของขวัญอันล้ำค่าจากสวน.

ทางเดินระหว่างหมู่ต้นไม้ดัดในสวน Great Dixter House & Garden (East Sussex, UK)

สองภาพนี้จากสวน Levens Hall (South Cumbria ใกล้เมือง Kendal, UK). สวนนี้มีชื่อเสียงไปทั่วโลกเพราะเป็นที่รวมต้นไม้ที่ดัดและตัดเป็นรูปลักษณ์ต่างๆ จำนวนมากในสวนเดียวกัน เป็นสวนประติมากรรมต้นไม้

ต้นไซเปรสปลูกเรียงกันเป็นแถว ตัดและจัดให้เป็นเหมือนเสาคอลัมภ์ ขนาดสูงเท่าๆกัน สองฝั่งสระน้ำรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ปลายสุดเป็นรูปปั้นของพระราชาและพระราชินี กษัตริย์คาทอลิก (Isabella I และ Ferdinand II). ผู้สร้างสวนนี้ ในยุคของราชาธิปไตย อาจมองต้นไม้สองข้าง ว่าเป็นแถวทหารเกียรติยศ ที่ยืนเรียงรายบนเส้นทางเข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดิน. สองภาพนี้จากสวนในป้อมปราการ (Jardines del Alcázar) เมืองก๊อรโดบะ (Córdoba ประเทศสเปน).

สวนภายในป้อมปราการที่เมืองก๊อร์โดบะ จากมุมนี้ เห็นต้นส้มตัดเล็มเกือบเป็นส้มทั้งลูกเรียงกันอย่างเรียบร้อย.

มุมหนึ่งในพระราชอุทยานแวร์ซายส์ มีต้นไม้ตัดเล็มหลายรูปแบบ. ต้นไม้ปลูกลงดินเลย อยู่ตรงนั้นตำแหน่งนั้นอย่างถาวร. ในสมัยพระเจ้าหลุยส์ การเดินชมต้นไม้สวยงามที่ตัดแต่งรูปทรงต่างๆนั้น เป็นโอกาสให้เหล่าสตรีในราชสำนัก แต่งองค์ทรงเครื่องประกวดประชันกัน เดินกรีดกรายในสวน.

มีบันทึกเล่างานบอลสวมหน้ากากในสมัยพระเจ้าหลุยส์ที่15 ที่แวร์ซายส์ เป็นงานรื่นเริงที่มีชื่อเรียกอย่างเจาะจงว่า Le bal des ifs (หรือ The Yew Ball หรืองานลีลาศต้นยู) จัดขึ้นในคืนวันที่25กุมภาพันธ์ 1748 และจบลงเช้าราวเก้านาฬิกาในวันที่26กุมภาพันธ์. เป็นงานรื่นเริงส่งท้าย หลังพิธีอภิเษกสมรสทางศาสนาแล้วสองวัน ระหว่างมงกุฎราชกุมาร Louis de France กับพระนาง Marie-Thérèse de Bourbon. เล่ากันมาว่า พระเจ้าหลุยส์ที่15 เจาะจงให้เป็นงานบอลแต่งแฟนซีสวมหน้ากาก ให้เป็นโอกาสจำแลงแปลงกาย ซ่อนตัวตนแท้จริง. มีผู้แต่งตัวเป็นตัวละครตัวต่างๆ, เป็นคนป่า, เป็นชาวเติร์ก ชาวอาร์เมเนียน หรือเป็นผีเป็นซาตาน. งานฉลองครั้งนั้นมีผู้มางานเกือบหนึ่งหมื่นห้าพันคน. เจ้าบ่าวเจ้าสาวสวมเสื้อผ้าคนเลี้ยงแกะ พระราชินีทรงชุดหรูเต็มยศตามปกติ ส่วนพระเจ้าหลุยส์ที่15 นั้น ทรงแต่งองค์และเสด็จเข้าในงานพร้อมด้วยข้าราชสำนักอีกเจ็ดคน ทุกคนแต่งตัวเหมือนกันพระองค์. เป็น ชุดต้นไม้สีเขียวปิดมิดทั้งตัว บริเวณศีรษะเป็นรูปกลมลูกโตเจาะสองรูตรงนัยน์ตา มีพู่สูงขึ้นเหนือศีรษะ. เลียนแบบต้นยู(yew)ที่ตัดแต่ง เป็นโท้เพียรีในสวนของแวร์ซายส์. ต้นไม้ทั้งแปดทำท่าเหมือนกัน ไม่พูดไม่จา โค้งคำนับผู้คน. ไม่มีใครรู้ว่าคนไหนคือพระเจ้าหลุยส์ที่15. ในงานเลี้ยงแฟนซีนี้เอง ที่พระเจ้าหลุยส์ได้เข้าประชิดตัวสตรีที่พระองค์หลงรัก ผู้ที่ประวัติศาสตร์ฝรั่งเศสจารึกต่อมาในนามของมาดามเดอปงปาดูร์ (Madame de Pompadour พระสนมเอกตลอดรัชสมัยของพระองค์).

ภาพพิมพ์งานเลี้ยง Le Bal des Ifs ในท้องพระโรงห้องกระจกที่พระราชวังแวร์ซายส์. ผลงานการแกะภาพของ Nicolas Cochin ปี 1745 (Public Domain). ให้สังเกตในหมู่คนด้านซ้ายของภาพ มีคนในชุดต้นไม้สีเขียวๆทั้งตัว หัวกลม มีพู่สูงเหนือหัว.

รั้วต้นไม้ตัดและเล็มอย่างสุดฝีมือ ที่ปราสาท Fredensborg Slot 

บนเกาะ Zealand ประเทศเดนมาร์ก.

ต้นยูมหึมา(Taxux Baccata) โท้เพียรีในอุทยานปราสาท Château de Hautefort (Dordogne, France). ภาพของ Jebulon [CC0], 13 August 2013, from Wikimedia Commons. ได้รับการจัดประเภทในกลุ่มอนุสาวรีย์ประวัติศาสตร์ ขึ้นทะเบียนในฐานข้อมูล Base Mérimée (database) เป็นมรดกสถาปัตยกรรมในความคุ้มครองของกระทรวงวัฒนธรรมฝรั่งเศส (Ref.no.PA00082577)

สองภาพนี้จาก Villa Gamberaia (สร้างในศตวรรษที่14) 

นอกเมืองฟลอเรนซ์ อิตาลี.

ภาพมุมสูงจากเว็ปนี้ >> http://tuscany-toscana.blogspot.com

โท้เพียรีใบหน้าคน ที่คฤหาสน์ Kingston Lacy (Dorset, UK) เคยเป็นนิวาสสถานของตระกูล Bamkes จนถึงปี 1982 จึงได้มอบหมายให้ National Trust เป็นผู้ดูแลบริหารจัดการ. ภาพนี้ของ Ian Kirk from Broadstone, Dorset, UK. [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons.

ด้านหน้าของพิพิธภัณฑ์ Guggenheim Museum เมืองบิลเบา ประเทศสเปน มีโท้เพียรีสุนัขที่น่าจะใหญ่ที่สุดในโลก. Jeff Koons เป็นผู้ออกแบบ เจาะจงว่าเป็นสุนัขสายพันธุ์ West Highland White Terrier. ที่นั่นระบุว่าเป็นโท้เพียรี แต่มองเป็นวิธีการปลูกไม้ดอกหลายชนิดในแบบตั้งก็ได้เช่นกัน (vertical gardening)

สองภาพนี้ อาจไม่ใช่การทำโท้เพียรีโดยตรง แต่นำมาให้ดูเพลินๆ เป็นสวน“หน้าบ้าน” ทางเข้าสู่พิพิธภัณฑ์ Swarovski Crystal Worlds ตั้งอยู่นอกเมือง Wattens (ไม่ไกลจากเมืองInnsbruck นัก) ประเทศออสเตรีย. พิพิธภัณฑ์นี้ตั้งขึ้นในปี 1995 ในวาระครบรอบร้อยปีของการสถาปนาบริษัทคริสตัลสวาร็อฟสกี. เขาสลักเสลาพื้นที่ให้เป็นสระน้ำพุดังที่เห็น ดวงตาเป็นคริสตัลขนาดใหญ่.

     
ในฝรั่งเศส สถาปนิกสวนชื่อ Yves Gosse de Gorre เจ้าของสวน Jardin de Séricourt [ฌารแด็ง เดอ เซริกูรฺ] ได้สร้างสวนแนวใหม่ เริ่มด้วยการคิดเนื้อหาของห้องสวน. เขาปลูกต้นไม้ เลี้ยงต้นไม้ ตัดและดัดให้เป็นไปรูปแบบที่เขาต้องการ และตกแต่งพื้นที่ห้องสวน ให้ถ่ายทอดเนื้อหาที่เขาคิดไว้ เหมือนจิตรกรที่คิดก่อนว่าต้องการเสนอภาพเรื่องอะไร แล้วหาองค์ประกอบมารวมกันเป็นเนื้อหานั้นบนผืนผ้าใบ. เขาสร้างห้องสวนต่างๆหลายสิบแบบ บนพื้นที่ 4 hectares หรือ 25 ไร่. เช่นในห้องสวนที่เขาตั้งชื่อว่า ห้องนักรบ เขาปลูกต้นยู ตัดและดัดให้เป็นลำดุ้นๆเหมือนเสา สูงบ้างเตี้ยบ้าง ปลูกติดๆกันไปเว้นระยะนิดหน่อยระหว่างต้น รวมกันเป็นต้นยูกลุ่มใหญ่กลุ่มหนึ่ง และทำแบบเดียวกันเป็นต้นไม้อีกกลุ่มหนึ่ง เผชิญหน้ากัน มีพื้นที่ว่างตรงกลางระหว่างต้นไม้สองกลุ่ม. สถาปนิกเขียนคำอธิบายให้อ่านว่า นี่คือนักรบสองฝ่าย ยืนเผชิญหน้ากัน เตรียมประหัตประหารกันในสงคราม เช่นสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ที่เกิดขึ้นจริงบนดินแดนแถบนั้นระหว่างปี 1914-1918. พื้นที่ระหว่างสองกองทัพ เป็นสนามรบ ที่เขาทำเป็นทุ่งหญ้าแพรรี (prairie) มีดอกหญ้าเช่น dandelion และมีดอกป๊อปปี้สีแดงสดแทรกประปราย. เขาอธิบายว่า สีแดงของดอกป๊อปปี้เหมือนสีเลือด เหมือนชีวิตทหารหลายคนที่ถูกปลิดไปในสนามรบ ดอกป๊อปปี้เป็นสัญลักษณ์เตือนให้นึกถึงทหารผ่านศึก นึกถึงการศึกสงครามและกระตุ้นให้สำเหนียกว่า ทุกคนต้องพยายามไม่ก่อสงครามอีก. นี่เป็นตัวอย่างของการใช้ต้นไม้เล่าเรื่อง. ยังมีอีกหลายห้อง เนื้อหาต่างกันไป. สวนแบบนี้ จึงต้องมีคำอธิบายว่าผู้สร้างต้องการสื่ออะไร และพิจารณาว่า เขาสร้างสวนได้สมจริงตามเนื้อหาที่เขาต้องการไหมเป็นต้น. นี่เป็นตัวอย่างของการออกแบบสวนที่ก้าวพ้นกรอบความสวยงามของต้นไม้ ไปสู่การใช้ต้นไม้เป็นตัวละคร.

ภาพตัวอย่างจากสวน Jardin de Séricourt (Pas-de-Calais,

 France) ต้นไม้เป็นโต๊ะ เก้าอี้นวม โซฟา ขวดและแก้วไวน์ ทั้งหมดเป็นต้นไม้ที่มีชีวิต เป็นมุมห้องรับแขก หรือห้องอาหาร. ชมคลิปตัวอย่างสวน Jardin de Séricourt ได้ในยูทูปที่นี่ (3:18 นาที) >>

https://www.youtube.com/watch?v=Wc9jqsV5bOw

ติดตามข้อมูลอื่นต่อไปได้ที่เว็ปของสวนตามลิงค์นี้ เขามีให้เลือกฟังเป็นภาษาอังกฤษ หรือเยอรมัน>> http://www.jardindesericourt.com/.   

ตัวอย่างข้างต้นเป็นโท้เพียรีของต้นไม้พันธุ์ที่เอื้อให้ตัดและเล็มใบไม้เป็นสำคัญ. ยังทีกรรมวิธี tree shaping หรือ tree trunk topiary หรือ arborsculpture ที่ทำกับต้นไม้ เน้นลำต้นและกิ่งก้านของต้นไม้ ไม่เกี่ยวกับใบไม้เลย. ศิลปินใช้ต้นไม้เป็นวัสดุเพื่อสร้างศิลปะ อาศัยความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับธรรมชาติของต้นไม้เฉกเช่นคนสวนมืออาชีพ แปลงต้นไม้(ลำต้นโดยเฉพาะ)ให้มีรูปลักษณ์ผิดธรรมดาที่เขามองว่าเป็นศิลปะ. อาจใช้วิธีตัดตอน ทาบกิ่งให้เกิดลำต้นใหม่ กิ่งใหม่ รากใหม่ ตามจินตนาการของศิลปิน. หรือใช้วิธีทำกรอบบังคับการเจริญเติบโตภายในกรอบที่คนต้องการ หรือใช้วิธีตัด เล็มกิ่งที่ไม่ต้องการออกเป็นต้น. ดังตัวอย่างที่ชาวอินเดียในเมืองกาสี (Khasi) ที่ได้นำรากต้นไม้จำนวนมาก(ที่ยังมีชีวิต) ที่ยืดยาวออกๆตามธรรมชาติของมัน มาถักเป็นสะพาน. ดลใจให้ชาวสวนหัวสมัยใหม่ นำรากหรือกิ่งก้านที่เกิดใหม่ สอด ถัก จัดและดัดกิ่งก้าน เลี้ยงดูให้เป็นรูปลักษณ์อื่นๆได้เช่นกัน.

สะพานสองชั้นจากรากต้นไม้ที่ยังมีชีวิตที่หมู่บ้าน Nongriat เมือง Meghalaya ในภาคตะวันออกของแคว้นกาสี อินเดีย. ภาพนี้ของ Arshiya Urveeja Bose (Flickr), 16 May 2011. [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons.

ภาพวาดแสดงตัวอย่างการทำเก้าอี้นั่งด้วยลำต้นที่ยังมีชีวิต สานไปมาตั้งแต่เยาว์วัย. Richard Reames ได้นำเสนอกรรมวิธีการสร้างเก้าอี้และประติมากรรมด้วยต้นไม้ในหนังสือของเขาเรื่อง How to grow a chair and arborsculpture. By Blackash, 21 June 2010. [CC BY 3.0], from Wikimedia Commons. เครดิตภาพของเว็ป Arborsculpture.com

อย่าพลาดวีดีโอ Live trees Art inspiration ideas(6:39 นาที)

https://www.youtube.com/watch?v=XMAkUQQD-0w

และดูคลิปวีดีโอของผู้“ปลูกเฟอนิเจอร์”ชาวอังกฤษชื่อ Gavin Munro ( Derbyshire, UK) (4:42 นาที)

https://www.youtube.com/watch?v=sA4Pt7wjYTk

ทั้งหมดเป็นความมหัศจรรย์ของต้นไม้และความพยายามของคน…

Torii [โถ่รี] มาจากคำญี่ปุ่น 鳥居 ที่แปลตามตัวว่า ที่นกมาเกาะพัก (นก+ที่พัก).  ในวัฒนธรรมญี่ปุ่น คำนี้หมายถึงประตูใหญ่ทางเข้าสู่ศาลเจ้าชินโต บอกอาณาเขตของศาลเจ้าตั้งแต่ตรงนี้. โดยปริยายจึงกลายเป็นสัญลักษณ์ของลัทธิชินโต และในความหมายกว้าง ก็กลายเป็นสัญลักษณ์หนึ่งของประเทศญี่ปุ่น. เช่นนี้ในตะวันตกเมื่อต้องการเนรมิตสวนญี่ปุ่น มักตั้งประตูแบบนี้ประดับตรงทางเข้าสู่สวนญี่ปุ่นด้วย ในทำนองเดียวกับที่มีประตูทรงกลมตรงทางเข้าสวนจีน (ดูที่คำ moon gate).

ประตูโถ่รี-Torii กลางทะเล นอกฝั่งเกาะ Miyajima 宮島(จังหวัดฮิโรชีมา ญี่ปุ่น) ประตูตั้งโดดเด่นระบุพื้นที่ของศาลเจ้า Itsukushima 厳島 อยู่ราวสองร้อยเมตรจากริมฝั่ง. ศาลเจ้านี้ ชาวญี่ปุ่นถือกันว่าเป็นหนึ่งในศาลเจ้าที่ศักดิ์สิทธิ์ที่สุดในญี่ปุ่น. ประตูโถ่รี สร้างใหม่หลายครั้ง ประตูที่เห็นในปัจจุบัน เป็นประตูที่แปด สร้างขึ้นในปี1875. ศาลเจ้านี้และพื้นที่บนเกาะนี้ รวมกันเป็นหนึ่งในภูมิทัศน์สามแห่งที่โดดเด่นที่สุดในญี่ปุ่น และขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกของยูเนสโกในปี1996.

Tower หอคอย เป็นอาคารสูงมากกว่ากว้าง ในสถาปัตยกรรมปราสาท ใช้เป็นที่สังเกตการณ์. ตั้งอยู่บนเนินสูงที่สุดของพื้นที่หรือตรงจุดยุทธศาสตร์ คือมองเห็นทางเข้าออกได้ชัดเจน. หอคอยเดิมเป็นส่วนหนึ่งของสถาปัตยกรรมทหาร ใช้กำบังและต่อสู้กับผู้รุกราน. ต่อมาเมื่อจัดหอคอยเข้าเป็นองค์ประกอบสวนแบบหนึ่ง หน้าที่จึงเปลี่ยนไปเป็นจุดชมทิวทัศน์ มองกวาดสายตาไปทั่วสิบทิศ. ในกรณีนี้ เปลี่ยนไปใช้คำว่า belvedere (ดูที่คำตามลิงค์นี้). หากพื้นที่สวนตรงนั้น เคยเป็นจุดยุทธศาสตร์มาก่อน หอคอยนั้นก็เป็นจุดยืน เตือนให้รำลึกถึงเหตุการณ์ในอดีตที่เคยเกิดขึ้นในบริเวณปริมณฑลนั้น เป็นต้น.

Town garden บางทีก็เรียกว่า urban garden. สวนในเมืองมักเป็นสวนขนาดเล็ก มีแปลนสวนที่เป็นแบบแผน ส่วนใหญ่เป็นสวนภายในกลุ่มอาคารที่อยู่อาศัย เช่นเป็นสวนตรงกลางหรือสวนหลังบ้านระหว่างตึกหลายตึก. มีทางจัดให้เดินเล่น นั่งเล่น หรือกำหนดเป็นมุมสูบบุหรี่ เพราะในปัจจุบันทุกประเทศในยุโรปห้ามสูบบุหรี่ภายในอาคารใดๆแล้ว.

Tree ต้นไม้. ลองนึกถึงเมืองที่ปราศจากต้นไม้ เมืองนั้นดูขมุกขมัว หดหู่ หนวกหู สกปรกและน่าเบื่อ. ลองนึกถึงสวนที่ไม่มีต้นไม้เลย หรือภูมิทัศน์โกร๋นโล้น อาจให้ความรู้สึกว่าโลกกำลังจะแตก ช่างไร้ชีวิตชีวา.

    หนุ่มสาวปัจจุบันมักบ่นถึงปัญหาที่มากับต้นไม้ ความรำคาญที่ต้นไม้เป็นเหตุ เช่นกิ่ง ใบ ดอกไม้แห้งหรือผลไม้ที่ร่วงลงบนสนามในบ้านหรือสนามข้างบ้าน บนรถยนต์ที่จอดอยู่ใต้ต้นไม้. ความขี้เกียจบวกความรังเกียจที่ต้องคอยปัดคอยเขี่ยเศษสารพัดชนิดที่ตกลงบนรถ ยิ่งต้องเร่งรีบไปทำงาน ยิ่งกวนโมโห จนถึงขนาดมีการฟ้องร้องและสั่งให้ตัดต้นไม้นั้นเสีย. คนยังโทษต้นไม้ที่ไปขัดขวางท่อระบายน้ำใต้ดิน โทษใบไม้ผลไม้ที่ร่วงหล่นในฤดูใบไม้ร่วงและที่ไปอุดท่อระบายน้ำหรือรางน้ำบนหลังคา รวมทั้งอันตรายที่กิ่งก้านหรือลำต้นที่อาจหักลงในยามที่มีพายุฝนรุนแรง. รายการสวนที่ออกอากาศเป็นประจำในโทรทัศน์ มักเน้นและชักจูงให้คนหันไปปลูกไม้พุ่ม ไม้เศรษฐกิจหรือสวนผลไม้แทน มักละเว้นการกล่าวถึงผลประโยชน์มากหลายในระยะยาวที่ต้นไม้มอบให้คน. ในศูนย์ขายพืชสวน ต้นไม้มักถูกจัดวางในมุมในไกลหูไกลตาคนซื้อ ทั้งข้อมูลที่จะช่วยให้คนซื้อรู้จักเลือกประเภทต้นไม้ไปปลูกก็มีน้อยเกินไป.

   ถ้ารู้จักจัดปลูกต้นไม้ในที่ที่เหมาะสม คนจะได้คุณประโยชน์มากหลายจากต้นไม้นั้นและลืมความรำคาญดังกล่าว. ไม่ว่าต้นไม้ขนาดเล็กเพียงใด ต้นไม้แม้เพียงต้นเดียว เป็น“ผู้ให้”แก่เจ้าของที่นั้น. ไม่ว่าจะมองในแง่ใดเช่นขนาด รูปร่าง ธรรมชาตินิสัยของมัน ดอกไม้ ผลไม้ และลำต้น สิ่งเหล่านี้มีน้ำหนักกว่าความคิดเห็นเชิงลบเกี่ยวกับต้นไม้มากนัก. ในสวนขนาดเล็ก มีต้นไม้หลายชนิดหลายพันธุ์ที่สามารถปลูกได้อย่างงดงามหลายปีในกระถาง. ปกติคนมักเลือกต้นไม้ตามขนาดของมันในกระถางที่เห็นขายในโรงเพาะพันธุ์พืช แต่ก่อนปลูกต้นไม้ใด ควรนึกถึงขนาดที่มันจะเป็นเมื่อมันเติบโตเต็มที่ เพื่อเลือกที่เหมาะกับมันในพื้นที่สวน.

     ต้นไม้สร้างภาพสามมิติแก่สวน แก่ภูมิประเทศ. ต้นไม้อาจเป็นจุดกำหนด เป็นกระดูกสันหลังของพื้นที่ เป็นจุดรวมมุมมองบนสนามหญ้า ในขณะเดียวกันก็ทำให้อาคารข้างเคียงดูอ่อนโยนลง ไม่แข็งท่อเป็นเพียงสิ่งก่อสร้าง. การปลูกพันธุ์ไม้ผสมเช่นพันธุ์ไม้ผลัดใบกับพันธุ์เขียวตลอดปี ให้เป็นแถวเป็นแนวเหมือนเป็นพรมแดนสวนนั้น ช่วยดูดเสียงและให้ร่มเงาได้เป็นอย่างดี. การศึกษาวิจัย(ในยุโรป) บอกให้รู้ว่า แนวต้นไม้ที่ปลูกขั้นพื้นที่หรือบนเส้นพรมแดนในทิศเหนือนั้น ช่วยลดความเร็วของลมลงได้ เท่ากับช่วยลดค่าไฟฟ้าที่ใช้ในการทำความร้อนระหว่างฤดูหนาวลงได้ถึงร้อยละ10-25 และยังช่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมด้วย. 

    คนมักลืมไปว่า เมื่อออกไปนั่งในสวนในวันที่อากาศร้อน พวกเขานั่งตรงไหนในสวน ถ้าไม่ใช่ใต้ร่มไม้ ใต้ต้นไม้ใหญ่ เพราะอากาศในบริเวณนั้นเย็นกว่า. เป็นที่รู้กันว่า อากาศใต้ต้นไม้ในวันที่ร้อนจัดนั้น มีอุณหภูมิต่ำกว่าอากาศเฉลี่ยในพื้นที่นั้นถึง 10 องศา C (หรือ 18 องศาF). โรคหืดหอบในหมู่เด็กๆที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ที่มีต้นไม้ขึ้นหนาแน่นนั้นลดลงไปกว่าหนึ่งในสี่. ต้นไม้มีชีวิตยี่สิบสี่ชั่วโมงและตลอดเจ็ดวัน เป็นระบบปรับอากาศ ดูดแกซคาร์บอนไดออกไซด์ ฝุ่นละออง เกสรดอกไม้และอนุมูลอื่นๆและคายออกซิเจนออกสู่บรรยากาศโลกจากกระบวนการสังเคราะห์แสงของมัน. อย่าลืมว่าขาดออกซิเจนเมื่อไร คนตาย.

    ทั่วไปในสหรัฐอเมริกา มักปลูกไม้ผลัดใบเป็นแนวล้อมรอบบ้าน. ความร่มรื่นจากต้นไม้เหล่านั้น มีส่วนช่วยลดค่าไฟฟ้าในบ้าน ส่วนในฤดูหนาว เมื่อใบไม้ร่วงหล่นลง แสงแดดส่องผ่านกิ่งก้านต่างๆ ให้ความอบอุ่นแก่บ้าน. ทุกวันนี้ คนอยู่ในยุคที่อากาศแปรปรวนผิดปกติอย่างมากเกือบตลอดเวลา ทุกคนตระหนักถึงผลกระทบรุนแรงจากน้ำท่วม. ต้นไม้หน้าบ้านและบนถนน ช่วยลดและชะลอความเสื่อมของผิวถนนในทุกสภาพอากาศ ลดการสึกกร่อนของเนื้อดิน ช่วยชะลอปริมาตรของน้ำฝนที่ไหลบากให้ค่อยๆซึมลง แทนการถล่มของมวลน้ำ ลดโอกาสน้ำท่วมพื้นที่นั้นลงไปได้. 

    ต้นไม้เป็นสิ่งมีชีวิตที่มีคุณค่าต่อสรรพชีวิตบนโลก ไม่ว่าในบริบทของท้องถิ่นหรือในเมือง สร้างความหลากหลายทางชีวภาพที่เอื้อต่อการเติบโตของชีวิตป่าแบบต่างๆที่ล้วนสร้างดุลยภาพให้แก่การคงอยู่ของคน. ไม่ว่าจะคิดไปในมิติใด การปลูกต้นไม้คุ้มเงินและในระยะยาวคุ้มการลงทุนอย่างยิ่ง เมื่อเทียบกับการปลูกพืชพันธุ์ล้มลุกอื่นๆ. หากได้รับการดูแลอย่างสม่ำเสมอตลอดชั่วอายุของมัน ต้นไม้นำความสุขความพอใจแก่ผู้เป็นเจ้าของและแก่เพื่อนบ้าน. ต้นไม้ในสวนและตามถนนในเมือง ช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตแก่ชาวเมือง และแม้เพียงเพื่อจุดหมายนี้ การปลูกต้นไม้ก็จำเป็นอย่างยิ่งแล้ว.

     การศึกษาเกี่ยวกับความเชื่อในต้นไม้ เกี่ยวกับต้นไม้แห่งชีวิตและต้นไม้แห่งความรู้ ที่ปรากฏจารึกไว้ในขนบธรรมเนียมของชนหลายชาติหลายภาษา เป็นแนวหนึ่งที่มีส่วนกระตุ้นความสนใจ ความเคารพต่อธรรมชาติต้นไม้ป่าไม้มากขึ้น และนำไปสู่การศึกษาวิเคราะห์ต้นไม้ในบริบทวิทยาศาสตร์อย่างจริงจัง จนมีการสรุปว่าต้นไม้เป็นสิ่งมีชีวิต มีปัญญา ความทรงจำ ความรัก ความกลัวตาย ว่าต้นไม้คือปฏิกิริยาของแม่เหล็กไฟฟ้าอย่างหนึ่ง และความมั่นคงของสนามแม่เหล็กโลก ขึ้นอยู่กับความหนาแน่นของพืชพรรณบนโลก. เมื่อพืชพรรณน้อยลง พลังของสนามแม่เหล็กไฟฟ้าโลก ลดน้อยลงไปด้วย. พูดสั้นๆได้ว่าต้นไม้มีปฏิกิริยาต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมทั้งในเชิงชีววิทยา เชิงฟิสิกส์ธรณี เชิงดาราศาสตร์เป็นต้น. การจับตาเฝ้าติดตามและจดบันทึกเกี่ยวกับธรรมชาติและปฏิกิริยาของต้นไม้ ด้วยเครื่องมือเทคโนโลยีสมัยปัจจุบัน ยิ่งให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโลก และวางแนวการครองชีวิตให้สอดคล้องกับธรรมชาติเพื่อความอยู่รอดของมนุษยชาติทั้งหมด.

สนใจเรื่องต้นไม้ ตามไปอ่านข้อมูลอื่นๆต่อได้ตามลิงค์ที่ให้นี้ >>http://chotirosk.blogspot.com/2014/06/trees-and-your-self.html

Tree house บ้านบนต้นไม้. เป็นห้องพักที่สร้างบนต้นไม้ต้นใหญ่ๆ มีบันไดให้ปีนขึ้นไป. แบบห้องและการตกแต่งก็เหมือนกับการออกแบบห้อง เพียงแต่คำนึงถึงพื้นที่ว่ามีจำกัดกว่า จึงลดอะไรต่ออะไรลงให้เหลือเพียงสิ่งจำเป็น เช่นที่นั่งที่นอน มุมอ่านมุมเขียนหนังสือ. ทุกวันนี้ยังมีชนหลายเผ่าและชาวเกาะอีกหลายหมู่ในเขตร้อน ที่ขัดห้างบนต้นไม้สูงใหญ่. ในบริบทของสวนตะวันตกนั้น บ้านบนต้นไม้เป็นเรือนพักที่สร้างเพื่อการใช้ชั่วคราว เพื่อความสนุกสนานครึ้มอกครึ้มใจในยามที่อากาศดีเป็นต้น. ไม่มีห้องส้วมห้องน้ำ. ในหนังสือสวนของอังกฤษแนะให้ไปชมบ้านบนต้นไม้ที่ Pitchford (Shropshire, ที่สร้างไว้ตั้งแต่ศตวรรษที่ 17).

ไม่มีโอกาสไปเยือนที่นั่น นำคลิปที่พบในยูทูปมาให้ดูว่า นั่นบ้านบนต้นไม้จริงๆ และสร้างขึ้นในศตวรรษที่17. เชิญชมได้ตามลิงค์นี้ (1:03 นาที) >>

https://www.youtube.com/watch?v=dA7sbvWaUNA

ในหมู่ชาวตะวันตกโดยเฉพาะ บ้านต้นไม้โยงไปถึงความฝัน การผจญภัยในวัยเด็ก ที่ยังฝังในความทรงจำ และเมื่อหวนกลับไปนึกถึง ยังนำสีสันมาเพิ่มในชีวิตธรรมดาๆของมนุษย์รูทีน (routine). จึงไม่น่าสงสัยว่า สมัยนี้คนจำนวนมาก กลับไปนิยมสร้างบ้านต้นไม้และพัฒนาให้เป็นบ้านพักอาศัยได้อย่างแท้จริง มีน้ำไฟ ห้องน้ำห้องส้วมพร้อม.

พบคลิปที่เขาจัดสิบสองอันดับบ้านต้นไม้ที่เด่นที่สุดในโลก. ทุกหลังที่กล่าวถึง เปิดให้เช่าด้วย ให้โอกาสคนอื่นๆมีประสบการณ์พักและค้างแรมในหมู่ไม้.

https://www.youtube.com/watch?v=JCHkrVPy6NI

(8:20 นาที)

และในคลิปนี้ Michael Garnier เล่าประสบการณ์การสร้างบ้านบนต้นไม้ตั้งแต่ปี1974 และยังทำต่อมาจนทุกวันนี้. ปัจจุบันเขาออกแบบบ้านต้นไม้ให้คนลงมือสร้างเอง ตามโครงการ DIY treehouses. (16:53 นาที)

>>https://www.youtube.com/watch?v=K7aVLMZvNEQ

Tree house ที่ตามไปดูจากข้อมูลของอังกฤษ มิได้เป็นดั่งที่ฝันไว้ ไม่ได้สร้างบนต้นไม้ แต่ในหมู่ต้นไม้ และอาจหมายถึงว่าใช้ไม้เป็นวัสดุก่อสร้าง. มีชานกว้าง เพราะบ้านต้นไม้นี้ เป็นร้านอาหารแบบง่ายๆ บริการเครื่องดื่ม ไอศกรีมและขนมเป็นสำคัญ. ในวันฝนตก ซึ่งตลอดสามสี่วันที่อยู่แถวนั้น ตกทุกวัน จึงเป็นที่แวะเติมพลังด้วยขนมนมเนยและน้ำชากาแฟร้อนๆ. อยู่ไม่ไกลจากปราสาทแอนนิค Alnick Castle ที่เคยใช้เป็นที่ถ่ายทำหลายฉากในภาพยนต์เรื่อง Harry Potter.

อุปกรณ์สมัยใหม่ที่ช่วยพยุงโครงสร้างและอำนวยความสะดวกเรื่องน้ำเรื่องไฟ

ภายในใช้ต้นไม้กิ่งไม้ มาตกแต่งและดัดแปลงเป็นเครื่องเรือน.

ตัวอย่างบ้านไม้ ที่นำออกโชว์ที่งานมหกรรมพืชสวนและการออกแบบสวน ที่จัดที่เมือง Venlo ประเทศเนเธอแลนด์ ปี2012.

ตัวอย่างจากภาพเหล่านี้ ไม่โดนใจเท่าบ้านต้นไม้จริงในคลิปที่นำมาให้ดูข้างบน. อย่าพลาด.

Treillage กับ Trellis ทั้งสองคำหมายถึง ไม้ระแนง. เป็นแผงตั้งที่ทำจากไม้ซีกแผ่นเล็กและยาว เช่นไม้ไผ่ซีกหรือวัสดุอื่นที่เล็กและยาว นำมาประกอบ สอดขัดหรือไขว้กัน ก่อเป็นแผง ตั้งเป็นกรอบ ให้เป็นที่ยึดสำหรับพืชพันธุ์ไม้เลื้อย. บางตำราใช้สองคำนี้ในความหมายเดียวกัน. แต่เป็นการดีที่จะรู้ว่า คำที่สองเป็นไม้สอดขัดกัน ขนาดเล็กกว่า แบบเรียบง่ายกว่า อาจโก่งให้โค้งเป็นอาร์คกลายเป็น pergola หรือจัดเหมือนฉากตั้งกั้น(แบบรั้ว). ในขณะที่คำแรกเป็นคำฝรั่งเศส หมายถึงไม้ระแนงขนาดใหญ่กว่า ดูสวยกว่า มีเสาสองข้าง ซุ้มลึก แยกเป็นปีกซ้ายขวา. ในที่สุด treillage กลายเป็นสิ่งประดับสวนอย่างหนึ่ง. แทนการใช้ไม้ ต่อมากลายเป็นโครงเหล็กเลย.

ไม้ระแนง trellis สร้างเป็นพื้นหลังเป็นกรอบในมุมนี้ ที่ตั้งของรูปปั้น Bacchus เทพแห่งองุ่นและไวน์. ภาพจากอุทยานปราสาท Linderhof (Bavaria, Germany)

ไม้ระแนงโลหะ treillage ประกอบกันเป็นซุ้ม เป็นปีก เป็นที่ตั้งโชว์แจกันหินอ่อน และกั้นพื้นที่ไปด้วย. ภาพจากอุทยาน Eremitage เมือง Bayreuth เยอรมนี.

ลวดลายแบบเดียวกัน(แต่เป็นเหล็ก) ประกอบกันเป็นอาคารนั่งพักในสวน สีเขียวกลมกลืนกันไปในธรรมชาติ. ภาพจากอุทยานปราสาท Linderhof (Bavaria, Germany)

Trompe l’oeil [ทฺร้งปฺ เดอย] เป็นคำฝรั่งเศส แปลตามตัวว่า “ลวงตา”. เป็นแบบประดับสวนแบบหนึ่งที่สร้างภาพลวงตา. การทำสิ่งลวงตาในบริบทสวน เพื่อให้เชื่อว่ายังมีพื้นที่ต่อออกไปอีกไกล เท่ากับสร้างทัศนมิติในจินตนาการของผู้ดู หรือทำให้เชื่อว่าสิ่งที่เห็นนั้นอยู่ใกล้ๆหรืออยู่ไกลออกไปมากกว่าความเป็นจริง. สิ่งลวงตาอาจเป็นภาพวาดของวัตถุหนึ่ง นำไปติดตั้งอยู่สุดทางเดิน เมื่อมองจากต้นทางเดิน ทำให้คนดูเชื่อว่า มีวัตถุนั้นๆอยู่สุดทางตรงนั้นจริง. วิธีการของจิตรกรรมสร้างภาพลวงตาได้ดี เช่นภาพน้ำตกก็เหมือนจริงมาก หรือภาพอาคารปรักหักพังก็ดูทรุดโทรมจริงๆ. ปัจจุบันวัสดุอื่นๆอีกมาก ถูกนำมาใช้เพื่อสร้างภาพลวงตา. การเสริมด้วยแสงและเสียงก็เช่นกัน สามารถลวงตาและลวงหูไปพร้อมกัน. ความชำนิชำนาญใน“การลวง” พัฒนาขึ้นอย่างรวดเร็วและดูจะไม่สิ้นสุดเสียแล้ว ทั้งในบริบทสวนและในทุกบริบทของสังคม. คนได้อาศัยกลไกเทคโนโลยีปัจจุบัน สร้างภาพ สร้างข่าว บิดเบือนทุกอย่างให้เป็นไปตามความต้องการเพื่อความบันเทิง เพื่อสร้างข่าว เพื่อปลุกระดมฯลฯ. ณปัจจุบัน ทุกอย่างควบคุมไม่ได้แล้ว ทั้งพฤติกรรมการเสพเทคโนโลยีและการผลิตซอฟแวร์ทุกประเภท.

Tudor garden แบบสวนสมัยราชวงศ์ทิวเดอร์ (Tudor) ที่ปกครองประเทศอังกฤษระหว่างปี 1485-1603 (ตระกูลนี้ความจริงเริ่มต้นขึ้นก่อนหน้านั้นกับ Owen Tudor แต่ทางการถือว่าพระเจ้า Henry VII เป็นผู้เริ่มราชวงศ์ และมีการสืบราชบัลลังก์ต่อมาจนถึงรัชสมัยของพระนางเจ้าอลิซาเบธที่ 1 แล้วเริ่มยุคของราชวงศ์ Stuart สืบเนื่องกับการอภิเษกสมรสระหว่าง Marguerite Tudor กับ Jacques IV Stuart).

สวนในสมัยนี้มีเอกลักษณ์สำคัญๆ คือ จัดสวนวงกต (maze) มีเนินเขาธรรมชาติหรือที่สร้างขึ้นประดับสวน และมีแปลงดอกไม้จัดเป็นกลุ่มเป็นปม เรียกว่า knots (ดูที่คำ knot garden). ตัวอย่างสวนแบบนี้ ไปชมได้ที่ Hampton Court ชานนครลอนดอน.

Tufa  เป็นหินลาวาที่เกิดจากการระเบิดของภูเขาไฟ. ลักษณะเป็นรูพรุน นิยมนำไปใช้ตกแต่งประดับถ้ำ (grotto) สร้างบรรยากาศที่ลึกลับในจินตนาการของชาวตะวันตก.

Tuin แปลว่า สวน ในภาษาดัตช์.

Tunnel-arbour อุโมงค์ต้นไม้. เป็นซุ้มทางเดินแนวยาวและลึกแบบอุโมงค์ ทำจากต้นไม้ที่ปลูกสองข้าง นำกิ่งมาเชื่อมกันให้เป็นซุ้มโค้ง มีเสาค้ำและโครงเชื่อมต่อกันเป็นระยะๆ ให้เป็นที่ยึดของต้นไม้.

อุโมงค์ต้นไม้ในพระราชอุทยาน Het Loo ประเทศเนเทอร์แลนด์ ได้ชื่อว่าสวยงามประณีตที่สุด. ความยาวของอุโมงค์เท่ากับหน้ากว้างของอาคารพระราชวัง และเชื่อมต่อออกไปยังสวนมุมอื่นด้วย. ดังในภาพโมเดลอุทยานที่เห็นเป็นแนวสีเขียวหนาๆ. เป็นอุโมงค์ต้นไม้ที่ยาวเหยียดมาก เหมือนกำแพง มีหน้าต่างและประตู. เนื่องจากมีช่องหน้าต่างและประตูมาก ภายในจึงไม่มืด เป็นที่เดินเล่นหลบลมหลบแดดได้. มีรูปปั้นประดับตามมุมด้วย.

อุโมงค์ต้นไม้ทอดเหมือนเลื้อยไปในภูมิประเทศ ภายในพื้นที่อุทยาน Linderhof (Bavaria, Germany). ที่นั่นปลูกต้นไม้ให้ห่างกัน กิ่งเกาะติดกับโครงเหล็ก ตัดกิ่งไม่ให้ขึ้นทึบเกินไป ทำให้ดูโปร่ง สว่างในแสงแดด.

ทางเดินภายในอุโมงค์ต้นไม้ ที่พระราชอุทยาน Hampton Court (London, UK). ต้นไม้ขึ้นหนาทึบทีเดียว เป็นอุโมงค์เส้นตรง ไม่ยาวนัก มีไม้ช่วยค้ำและจัดกิ่งไม้.

Turfed benches, turfed seats เป็นม้านั่งหรือที่นั่งที่ปลูกหญ้าคลุมทั้งหมด ทำกันมาตั้งแต่ยุคกลาง. บางทีปลูกดอกไม้บางชนิดไว้บนที่นั่งหญ้านั้นด้วย.  มักสร้างที่นั่งหญ้าไว้ติดกำแพง หรือใกล้ต้นไม้ใหญ่ต้นเด่นๆของสวน หรือใกล้แหล่งน้ำพุ. สร้างอัฒจันทร์ปูหญ้าทั้งหมด ก็ดูสวย แต่หากปล่อยให้คนขึ้นไปนั่งจริงๆ นานๆเข้า หญ้าคงเหลือง. การดูแลสนามหญ้าเป็นเรื่องยากกว่าที่คิดกัน ในที่สุดเกิดอุตสาหกรรมทำสนามหญ้าเทียม หรือหญ้าเป็นแผ่นๆนำไปต่อๆกันเท่าที่ต้องการ.

Turf work หมายถึงพื้นสนามหญ้าที่ตัดให้เป็นรูปลักษณ์แบบต่างๆ (ดูที่คำ Gazon coupé ตามลิงค์นี้)

ตัวอย่างการตัดสนามหญ้าให้เป็นลาย ในนี้เป็นรูปดาว. ภาพจากอุทยานปราสาท Linderhof (Bavaria, Germany).

Turkish tent เป็นอาคารสร้างแบบกระโจมหรือเต็นท์เตอร์ก แต่ไม่ใช้ผ้าใบ ผ้าสักหลาดหรือวัสดุอื่นใด กลับก่อด้วยอิฐ ทาสีเป็นแถบขาวสลับฟ้า ประดับด้วยพู่หางม้า และมีดวงจันทร์เสี้ยวบนยอดแหลมของหลังคา. การสร้างอาคารสถาปัตยกรรมแบบตะวันออกกลาง นิยมกันมากตั้งแต่กลางศตวรรษที่18 ซึ่งเป็นยุคที่ชาวยุโรปหลงใหลรูปลักษณ์และแบบจากแดนไกล โยงไปถึงการค้นพบสิ่งมหัศจรรย์ทั้งหลายทั้งปวงในดินแดนนอกยุโรป และรวมถึงการออกเรือไปหาสินค้าแปลกใหม่และการเข้ายึดครองดินแดนในเวลาต่อมา.

ที่พระราชวัง Drottningholms slot (ตั้งอยู่บนเกาะนอกฝั่งเมืองสต็อกโฮม สวีเดน) ภายในอุทยานอันกว้างใหญ่ที่มีสวนหลายแบบหลายยุค ทั้งสวนบาร็อคและสวนอังกฤษ ยังมีตำหนักจีน โรงละครและวัด รวมทั้งการจัดตั้งอาคารแบบเต๊นต์ของชาวอาหรับ.

พระราชวัง Drottningholms slot เริ่มสร้างในปลายศตวรรษที่16 และเป็นพระราชวังฤดูร้อนสำหรับราชวงศ์สวีดิชตลอดมาในศตวรรษที่18. มีการบูรณะต่อเติมเปลี่ยนแปลงเรื่อยมาจนถึงต้นศตวรรษที่21. อุทยานเปิดให้ประชาชนเข้าชมได้ และเป็นที่สนใจของนักท่องเที่ยวมาก เนื่องจากมีสวนหลายแบบหลายดีไซน์. พระราชวังนี้ได้รับการจดทะเบียนเป็นมรดกโลกของยูเนสโกตั้งแต่ปี 1991. ข้อความตอนหนึ่งระบุว่า ทั้งกลุ่มสถาปัตยกรรมของพระราชวังนี้ เป็นตัวอย่างที่งามวิเศษของตำหนักหลวงศตวรรษที่18 ที่พระราชวังแวร์ซายส์ได้ดลใจให้สร้างสรรค์ขึ้น จนเป็นตัวอย่างของพระราชวังที่โดดเด่นที่สุดในยุโรปภาคเหนือ.

---------------------------------------- 

Letter U >> Umbrella, Underplanting, Urn.
https://chotirosgardenterms.blogspot.com/2018/06/u-urn.html

เมนูหนังสือ ประมวลความรู้จากศัพท์อุทยานศิลป์

https://chotirosgardenterms.blogspot.com/2018/06/mygardenbook-menu.html